Bericht RvT
In 2023 zijn de geopolitieke spanningen toegenomen ten opzichte van 2022. Verder hebben verschillende natuurrampen plaatsgevonden. Door deze gebeurtenissen zijn verscheidene medewerkers en studenten van de UT persoonlijk getroffen.
De Raad van Toezicht (RvT) staat achter de wijze waarop de UT zich blijft uitspreken tegen oorlog en voor vrede. Ook kan de RvT zich vinden in de wijze waarop de UT hulp biedt aan medewerkers en studenten uit oorlogs- en rampgebieden, binnen de grenzen van wat een universiteit kan doen.
De zorg om klimaatverandering en het protest tegen de fossiele industrie hebben (ook) in 2023 veel maatschappelijke aandacht gevraagd. Op de UT spitste zich dit met name toe op protest tegen samenwerking van de UT met de fossiele industrie. De RvT is blij met het feit dat binnen de UT het gesprek is aangegaan met alle geledingen via o.a. de ‘sustainability dialogues’. Daarbij heeft het CvB gesprekken gevoerd met scientist/university rebellion Twente en ruimte gegeven aan acties/demonstraties. Ook heeft het CvB zich uitgesproken over hoe om te gaan met samenwerking met andere partners gerelateerd aan klimaatverandering. Dat acht de RvT heel positief.
Belangrijke thema’s in 2023
Internationalisering in het hoger onderwijs – internationalisering in balans
In het Nederlandse landelijke politieke speelveld is de internationalisering en verengelsing van het hoger onderwijs onder het vergrootglas komen te liggen. Minder internationale studenten en medewerkers zou voor de UT een grote impact hebben. De UT leidt als technische universiteit op om te voorzien in tekorten van hoger opgeleide technisch geschoolde medewerkers op de arbeidsmarkt. Op de UT en in de regio Twente spelen de huisvestingsproblemen van de Randstad niet.
De RvT was en is ‘sparringpartner’ voor het CvB, ook op dit onderwerp en heeft alle initiatieven van de UT, ook in 4TU- en UNL- verband gesteund. Het is duidelijk dat voor de UT inclusie voorop staat. Iedereen levert een bijdrage aan waar de UT voor staat. De UT is dan ook bezig expliciet tweetaligheid in te voeren, dus Nederlands en Engels als instituutstalen.
Anticiperen op teruglopende overheidsfinanciering en krimpende studentenaantallen
Universiteiten bevinden zich in politiek en financieel zwaar weer. Voor de UT geldt dit expliciet aangezien naast hoge bouw- en energiekosten en hogere CAO-loonkosten, de instroom van studenten is gedaald. Gedurende 2023 zijn er verschillende toekomstscenario’s besproken. De RvT benadrukt dat het gaat om een veranderopgave die leiderschap vraagt en daarmee ook eigenaarschap en bijsturing op alle niveaus in de organisatie.
Inclusief studie- en werkklimaat
In lijn met de Code Goed Bestuur heeft de RvT rond het thema ‘inclusief studie- en werkklimaat’ met het CvB gesproken over de thema’s inclusie en sociale veiligheid. Hierbij is aandacht geweest voor de jaarverslagen van de ombudsfunctionaris, vertrouwenspersonen (medewerkers, PhD’s en studenten) en klachten- en geschillencommissie. Het is belangrijk dat deze verslagen gedeeld en besproken worden binnen de UT. Dit bevordert een open cultuur en continue leren.
Integrale veiligheid, kennisveiligheid en cybersecurity
De RvT wordt goed op de hoogte gehouden van de thema’s integrale veiligheid, kennisveiligheid en cyber security.
De RvT heeft ook in 2023 geconstateerd dat binnen de UT alle mogelijke inspanningen worden verricht ten behoeve van cyber security en dat de instelling goed is aangesloten op de landelijke ontwikkelingen en de landelijke organisatie (SURF).
Rol en werkzaamheden van de RvT algemeen
De RvT houdt toezicht op het bestuur en beheer van de universiteit en daarmee op het handelen van het CvB. De RvT ziet erop toe dat het CvB bij de uitoefening van diens bevoegdheden de op de universiteit betrekking hebbende wetten, regelingen en richtlijnen alsmede de branchecode ‘Code Goed Bestuur Universiteiten’ naleeft. Daarnaast vervult de RvT de werkgeversrol voor het CvB. De RvT heeft tot taak: het benoemen, schorsen, ontslaan en vaststellen van de beloning van de leden van het CvB. In de samenstelling van het CvB heeft in 2023 geen wijziging plaatsgevonden.
De RvT heeft verder de taak om een accountant als bedoeld in artikel 393, eerste lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek aan te wijzen, die verslag uitbrengt aan de RvT. Hierin heeft in 2023 geen wijziging plaatsgevonden.
De RvT heeft in 2023 geen gemeenschappelijke regeling, bedoeld in artikel 8.1 WHW hoeven goed keuren.
Verder staat de RvT het CvB met advies bij.
De RvT heeft in 2023 vier keer met het CvB vergaderd, in alle gevallen voorafgegaan door een intern overleg. Tijdens deze vergaderingen heeft de RvT zich gebogen over ontwikkelingen binnen de UT en het bredere maatschappelijk speelveld waarin het hoger onderwijs zich bevindt. De RvT heeft gesproken over beleidskeuzes, -uitvoering en de financiële gevolgen daarvan. Net als voorgaande jaren was er ook in 2023 geen sprake van besluiten, onderwerpen of transacties waarbij een persoonlijk (tegenstrijdig) belang van een RvT-lid een rol speelde.
De RvT heeft goedkeuring verleend aan de ontwerpbegroting 2024, het Spring Memorandum (kadernota) 2024-2028, het beheers- en bestuursreglement 2023, het budget en het Lange Termijn Strategische Huisvestingsplan (2023-2032) en het Jaarverslag inclusief de jaarrekening 2022. Daarbij is onder andere aandacht geschonken aan de ontwikkelingen van de instroom van studenten, wetenschappelijke prestaties, personeel en de verschillende geldstromen. Ook heeft de RvT de in het jaarverslag beschreven risico’s met het CvB besproken en onderschrijft de RvT deze.
De RvT heeft in 2023 het CvB decharge verleend voor het in 2022 gevoerde beleid. De RvT heeft toegezien op het systeem van kwaliteitszorg (artikel 9.8, lid 1, sub h WHW, artikel 1.18 WHW) en op de rechtmatige verwerving en de doelmatige en rechtmatige bestemming en aanwending van middelen verkregen op grond van artikelen 2.5 en 2.6 WHW, artikel 9.8, lid 1, sub f WHW.
De RvT heeft in juni en december regulier overleg gevoerd met de Universiteitsraad (UR). Tijdens deze overleggen kwam de open werkrelatie tussen CvB en UR aan bod, die door alle partijen als waardevol wordt ervaren. Daarnaast werden ook aandachtspunten besproken, o.a. omtrent de internationalisering, de onzekerheden op het gebied van financiën, de onderwijsvisie en de spanning tussen werkdruk en het realiseren van ambities. Hoewel de RvT nadrukkelijk een toezichthoudende en onafhankelijke rol heeft binnen de universiteit, is de RvT steeds aanspreekbaar geweest voor betrokkenen in en buiten de universiteit.
Uit de commissies van de RvT
De remuneratiecommissie
Onder leiding van de remuneratiecommissie, Sylvia Butzke en Matthias Wessling, zijn in 2023 twee nieuwe RvT-leden geworven: Jan Kimpen (per 1 september 2023) als opvolger van Jeroen de Haas en Rinke Zonneveld (per 1 januari 2024) als opvolger van Joep van Beurden.
Bij de beloning van de (nieuwe) leden van het CvB en RvT worden de normen zoals gesteld in de Wet Normering Topinkomens (WNT) in acht genomen.
De auditcommissie
De auditcommissie, Joep van Beurden en Nienke Boersma, is in 2023 vijf keer bijeengekomen. Reguliere onderwerpen die ter voorbereiding en advies voor de besluitvorming in de RvT zijn behandeld, waren onder meer het Jaarverslag 2022 inclusief de jaarrekening, de jaarlijkse managementletter en het accountantsverslag van KPMG, het Spring Memorandum (kadernota) 2024-2028 met bijbehorende begroting, het LTSH-jaarplan en de periodieke managementrapportages. Met de accountant zijn onder meer de opvolging van diens adviezen op het gebied van interne beheersing besproken, waaronder de risico’s op het gebied van ICT.
De commissie kwaliteitszorg onderwijs en onderzoek
Deze commissie, Matthias Wessling en vanaf 1 september 2023 Jan Kimpen, ziet toe op de vormgeving van het systeem kwaliteitszorg van onderwijs en onderzoek. Deze commissie is in 2023 twee keer bijeengekomen. Standaard worden de uitkomsten uit externe onderwijs- en onderzoeksvisitaties besproken die in de desbetreffende periode aan de orde zijn geweest. Hierbij is stilgestaan bij de implicaties van het Strategic Evaluation Protocol (SEP) voor onderzoeksvisitaties. Daarnaast is de vernieuwde onderwijsvisie van de UT besproken, genaamd: ‘Vision on Learning & Teaching’. Ook is gesproken over hoe de UT aankijkt tegen de internationaliseringsdiscussie in de landelijke politiek omtrent vermindering van de instroom van internationale studenten in het hoger onderwijs.
Tot slot
In het jaar 2023 zijn op de UT op verschillende maatschappelijke thema’s discussies gevoerd en hebben activiteiten plaatsgevonden die getuigen van grote maatschappelijke betrokkenheid van medewerkers en studenten op de UT. Onder andere 'van torentje naar torentje' rond de Tweede Kamer – verkiezingen. De UT laat wederom zien midden in de samenleving te staan. De RvT heeft dan ook veel waardering voor de grote inzet en betrokkenheid van alle medewerkers en studenten van de UT in het afgelopen jaar.
Enschede, juni 2024
De Raad van Toezicht:
Ir. Sylvia Butzke (voorzitter)
Ir. Joep van Beurden (tot en met 31 december 2023)
Ir. Nienke Boersma
Prof. dr. Jan Kimpen (vanaf 1 september 2023)
Prof. dr. ing. Matthias Wessling
Drs. Rinke Zonneveld (vanaf 1 januari 2024)