Kwaliteitsafspraken

Inleiding

De UT heeft gekozen voor een programmatische aanpak en plannen uitgewerkt binnen vijf instellingsbrede programma’s: Community building, Learning facilities, Teaching professionalisation, Global citizens en Talent development. Deze programma’s zijn gerelateerd aan de zes kwaliteitsthema’s, zoals vastgesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), op basis van de Gemeenschappelijke Agenda Hoger Onderwijs van de LSVb, ISO, VH en UNL.

De kwaliteitsafspraken van de UT zijn in 2018 ontwikkeld en via een bottom-up werkwijze tot stand gekomen. Iedere faculteit heeft binnen de vijf UT programma’s plannen opgesteld waarin zij beschrijft hoe de studievoorschotmiddelen worden aangewend voor de verbetering van de onderwijskwaliteit. Zij hebben de plannen met financiële kadering in 2019 geconcretiseerd voor de jaren 2019, 2020 en 2021. Bij deze concretiseringslag zijn tevens de lange termijn ambities en de bijbehorende financiële doorkijk voor de jaren 2022 tot en met 2024 opgegeven.

De plannen van de UT zijn in 2019 beoordeeld door een panel van experts dat benoemd is door de NVAO. De uitkomst van die beoordeling was positief waarmee de UT de studievoorschotmiddelen kreeg toegekend. Het panel constateerde onder andere dat plannen gedetailleerd uitgewerkt en goed navolgbaar zijn. Het panel was ook positief over de wijze waarop alle interne belanghebbenden op alle niveaus intensief en vanaf de eerste aanzet betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van de plannen. In het bijzonder had het panel waardering voor de inzet van de studenten hierbij. Verder sprak het panel uit vertrouwen te hebben in het bestuursmodel en de monitoringsinstrumenten en dat deze toereikend zijn om zicht te houden op de voortgang van de kwaliteitsafspraken en tijdig bij te kunnen sturen (Adviesrapport planbeoordeling kwaliteitsafspraken, 28 januari 2020 NVAO).

De studievoorschotmiddelen worden jaarlijks vastgesteld, gelijk met de vaststelling van de Rijksbijdrage. Faculteiten en diensten hebben in hun jaarcyclus hun plannen voor de besteding van WSV-middelen specifiek uitgewerkt, als onderdeel van hun jaarplan. In de reguliere P&C-cyclus worden deze jaarlijks vastgesteld. Studenten zijn nauw betrokken bij dit proces; vanuit zowel formele medezeggenschap en vanuit specifieke studentgeledingen die zijn ingesteld voor besteding van studievoorschotmiddelen. De universiteitsraad heeft ingestemd met het plan voor instellingsbrede maatregelen en stelt deze eveneens in haar jaarlijkse P&C cyclus vast. Studenten zijn hier als lid van de universiteitsraad bij betrokken. Jaarlijks evalueren de rector en een brede afvaardiging van studenten de centrale maatregelen.

Als gevolg van de wereldwijde pandemie in 2020 vertraagden een aantal van de beoogde activiteiten. Enkele activiteiten in de programma’s Teaching professionalisation en Global citizens kwamen ‘on hold’ te staan. Tegelijkertijd konden andere activiteiten, zoals op het gebied van Community building en Learning facilities zonder probleem doorgang vinden. Na de pandemie werd de behoefte van studenten aan mentale support groter. Enkele plannen zijn naar aanleiding van student feedback bijgesteld. Als gevolg hiervan zijn WSV-middelen aangewend voor het aanstellen van extra studentenpsychologen en preventie-psychologen (in 2022).

In 2022 heeft de UT een interne tussenevaluatie uitgevoerd (op basis van data tot en met 2021) op zes vooraf vastgestelde indicatoren gericht op de impact van de kwaliteitsgelden. De indicatoren zijn centraal gedefinieerd en vertegenwoordigen studenttevredenheid (UT-scores gebaseerd op Nationale Studenten Enquête), UT-student-staf-ratio, % medewerkers met Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) en het % studiesucces. Alle indicatoren laten een lichte toename in tevredenheid zien: NSE-scores laten zien dat studenten iets meer tevreden zijn over de studiefaciliteiten; het % medewerkers dat een BKO heeft afgerond is toegenomen; het bachelor succes is de laatste jaren stabiel; de student-staf ratio is afgenomen, wat een positief teken is omdat dit de studie-intensiteit ten goede komt. Hoewel de scores een positief verschil laten zien, zijn op basis van deze scores geen conclusies over de impact van WSV-middelen te trekken. De indicatoren zijn gedefinieerd op centraal UT-niveau in plaats van op planniveau en de universiteit heeft meer geïnvesteerd dan alleen het WSV-budget in aspecten van onderwijskwaliteit. Positieve scores kunnen dus niet alleen worden toegekend aan de investering van WSV-gelden.

In het najaar van 2022 heeft de NVAO een tussenbeoordeling uitgevoerd conform Protocol Beoordeling kwaliteitsafspraken hoger onderwijs (mei 2018). Deze was gericht op de verwezenlijking van het plan tot en met 2021. De NVAO heeft voor de beoordeling gebruik gemaakt van het jaarverslag 2021 en een reflectie van de medezeggenschap. De NVAO heeft geconcludeerd dat UT voldoende voortgang heeft geboekt met de verwezenlijking van haar voornemens, rekening houdend met de gepleegde inspanningen en de omgang met onvoorziene omstandigheden. Ook heeft zij vast kunnen stellen dat de medezeggenschap en andere relevante belanghebbenden zijn betrokken gedurende de uitvoering van het plan.

Voor de realisatie van de ambities in de tweede helft van de Kwaliteitsafspraken (2021-2024) heeft de UT de eerdere aanbevelingen van de NVAO ter harte genomen: het aan aantal maatregelen werd geclusterd en de verdere planning en monitoring vond plaats vanuit de staande PDCA-organisatie. De UT heeft hiervoor gekozen mede op basis van de positieve tussenevaluaties en de opgedane ervaring met de operationalisering van WSV over de eerste drie jaren.

In 2022 vielen de studievoorschotmiddelen hoger uit dan in 2019 was gepland. De extra middelen zijn naar rato van het aantal studenten verdeeld over de faculteiten en diensten. De hogere allocatie is ten goede gekomen aan de bestaande plannen. In de jaarlijkse cyclus hebben de faculteitsraden meegedacht en ingestemd met de uitgewerkte facultaire plannen. In 2023 en 2024 heeft de UT ruim M€ 7 aan studievoorschotmiddelen ontvangen. De middelen zijn intern verdeeld en door faculteiten en diensten besteed aan maatregelen ter versterking van het onderwijs.

Hieronder is de verantwoording van de kwaliteitsafspraken in 2024 opgenomen inclusief een terugblik over de gehele periode. Per OCW-thema is aangegeven in hoeverre maatregelen in relatie tot het UT-programma zijn gerealiseerd.

Onderwijsdifferentiatie

In 2023 zijn er op de UT veel inspanningen geleverd om de differentiatie in het onderwijs verder te verbeteren. De faculteit ET heeft in 2024 plannen gericht op het ondersteunen van internationale ervaringen van studenten doorgezet en uitgebreid met studie tours en excursies (k€ 121). BMS heeft middelen besteed aan innovatieprojecten die bijdragen aan talentontwikkeling van studenten en staf (Talent development: k€ 293) als ook in internationale uitwisseling voor studenten (Global citizens: k€ 397). De onderwijs innovatieprojecten lopen per academisch jaar. In 2024 liepen er totaal 10, waaronder ‘Interdisciplinary Challenge-Based Master Thesis’, ‘Ystudio-DIY research appartus for all’, ‘GenAI Masterclass’ en ‘BuddyGPT for UT students’. Bij EEMCS is verder geïnvesteerd in vaardigheden onderwijs dat ten goede komt aan onderwijsdifferentiatie (zie k€ 110 bij Begeleiding van studenten). Bij de faculteit ITC zijn activiteiten gerealiseerd die loopbaanontwikkeling van studenten ondersteunt (k€ 3,5). Daarnaast is bij UCT (ATLAS) geïnvesteerd in het aanbod van vaardighedenonderwijs en leermethoden voor studenten (k€ 30). Centraal is er geïnvesteerd in diverse stage- en loopbaanevenementen. Vanuit de ondersteunende diensten biedt CES blijvend extra ondersteuning aan faculteiten bij verder profileren van internationale curricula en inclusieve omgeving (Global citizens: k€ 50) en bij het bewerkstelligen van uitwisselingsprogramma's en internationale partnerschappen (Global citizens: k€ 100). CES biedt ook carrière bevorderende activiteiten aan studenten (Talent development: k€ 210). Daarnaast heeft HR het aanbod van online cursussen via het platform GoodHabitz voortgezet (k€ 45) waarmee studenten eigen leerwensen realiseren.

Bestede middelen Onderwijsdifferentiatie 2019-2024

Onderwijsfaciliteiten

De faculteit TNW heeft in 2024 geïnvesteerd in onderwijsfaciliteiten, zoals in (student) projectruimtes, labfaciliteiten en een specifieke licentie (k€ 156). De faculteit TNW heeft ook in faciliteiten en ruimtes voor studenten geïnvesteerd ten behoeve van Community building en het stimuleren van de integratie in de student populatie waarmee ook well-being van studenten wordt versterkt (k€ 502). Bij de faculteit ET is evenals in 2022 geïnvesteerd in faciliteiten die kleinschalig onderwijs mogelijk maken en interactiviteit stimuleren. Naast de jaarlijkse investeringen in extra docenten (2,5 fte assistent-professor), in leerruimten (ET-Homebase project) en e-learning specialisten, is geïnvesteerd in labfaciliteiten voor studenten (k€ 639). Ook heeft de faculteit ET per 2021 groepscoaches/studieadviseurs aangesteld om community te verstreken gericht op de ambitie dat alle studenten zich onderdeel voelen van ten minste één gemeenschap gevormd door medewerkers en medestudenten. Deze plannen zijn in 2024 voortgezet met kwaliteitsgelden (k€ 211). De faculteit EEMCS heeft evenals ET in labfaciliteiten geïnvesteerd (k€ 550) en in onderwijsondersteunende software, waaronder software voor roostering, voor cijferassistenten en voor kwaliteitsborging (k€ 217). Verder heeft EEMCS geïnvesteerd in onderwijsondersteunende faciliteiten waarmee intensief en kleinschalig onderwijs verder wordt versterkt (zie k€ 387 bij Intensief en kleinschalig onderwijs). De faculteit BMS heeft de investering in het BMS-lab verder doorgezet zodat technologiegerichte leerfaciliteiten worden geboden die nieuwe vormen van onderwijs en leren mogelijk maken (k€ 306). De faculteit ITC heeft de investering in e-learning faciliteiten voortgezet waarmee ze het gebruik van meer flexibele leer- en toetsvormen heeft weten te bevorderen (k€ 4,5). Centraal is, evenals in voorgaande jaren, vanuit de dienst CES geïnvesteerd in de capaciteit van het roosterteam (k€ 30). De investeringen vanuit CES in onderwijsfaciliteiten hebben ook plaatsgevonden: digitale onderwijsinstrumenten om de begeleiding van het leerproces van de studenten te verbeteren (k€ 20) en uitbreiding van e-learning (k€ 64).

Bestede middelen Onderwijsfaciliteiten 2019-2024

Begeleiding van studenten

Om de begeleiding van studenten te verbeteren, zijn verschillende lopende initiatieven voortgezet. Zo heeft de faculteit EEMCS de in 2021 gestarte aanvullende trainingen voor mentoren (in Academic Skills line) doorgezet en zijn coördinatoren voor academische vaardigheden aangesteld bij Electrical Engineering, Computer Science en Robotics (totaal k€ 110). De investeringen die de faculteit BMS heeft gedaan in het BMS-lab (zie Onderwijsfaciliteiten) hadden tevens betrekking op de versterking van studentbegeleiding. Er waren initiatieven gericht op de zogeheten ‘onboarding’ van studenten waarmee student well-being is versterkt. De faculteit TNW heeft geïnvesteerd in extra begeleiding specifiek voor internationale studenten (Global citizens k€ 22). De faculteit ET heeft aanvullend op vaste investering in studentbegeleiding geïnvesteerd in twee innovatieprojecten gericht op docenten van Industrial Design Engineering (ten behoeve van Dutch Design week) en Sustainable Energy and Technology (nieuwe cursussen) waarbij studentbegeleiding kwalitatief wordt verrijkt (k€ 218). CES heeft in het kader van het UT programma Talent development de plannen van vorige jaar doorgezet en uitgebreid. Naast het aanstellen van extra studentenpsychologen, zijn preventie-psychologen aangesteld, ADHD consultatie uren ingericht en is een topsport-coördinator aangesteld (k€ 288).

Bestede middelen Begeleiding van studenten 2019-2024

Intensief en kleinschalig onderwijs

De faculteit EEMCS heeft verder geïnvesteerd in het kleinschalige en intensieve karakter van het onderwijs door evenals in 2022 extra te investeren in programmacoördinatie en gerichte ondersteuning van docenten en daarmee de docenten vrij te spelen van bepaalde taken ten versterking van directe onderwijstaken en daarmee de onderwijsintensiteit. De investeringen in personeel (e-learning specialisten, module ondersteunend personeel en een Kick-In coördinator) zijn doorgezet en uitgebreid (k€ 387). Ook de faculteit TNW heeft in personeel geïnvesteerd ter bevordering van de onderwijsintensiteit (k€ 842). De faculteit ET heeft verschillende investeringen gedaan (zie Onderwijsfaciliteiten) die indirect bijdragen aan kleinschalig en intensief onderwijs. Voor investeringen bij BMS in verschillende projecten die bijdragen aan docentprofessionalisering en innovatie van het onderwijs geldt eveneens dat deze indirect bijdragen aan intensiever en kleinschalig onderwijs (zie Docentprofessionalisering).

Bestede middelen Intensief en kleinschalig onderwijs 2019-2024

Docentprofessionalisering

De faculteit EEMCS heeft succesvol geïnvesteerd in verdere professionalisering van docenten. Via een gerichte oproep aan docenten zijn individuele voorstellen gericht op onderwijsinnovatie gehonoreerd (k€ 239). Ook hebben docenten leiderschapsprogramma’s en cursussen op het gebied van didactiek onderwijskwalificaties succesvol afgerond (k€ 50). De faculteit BMS heeft de Teaching Academy ingericht waarmee ze al enige jaren de docentprofessionalisering en innovatie van onderwijs ondersteunt. In 2024 heeft BMS vanuit de Teaching Academy verdere investeringen gedaan specifiek gericht op ondersteuning van nieuwe docenten (k€ 772). De faculteit ITC heeft verder geïnvesteerd in docentprofessionalisering met cursussen gericht op ontwikkeling (flexibilisering) van het onderwijs (k€ 3). De faculteit TNW heeft plannen op gebied van docentprofessionalisering gerealiseerd (k€ 110). In 2024 ondersteunt de faculteit ET evenals in voorgaande jaren het personeel om deel te nemen aan professionaliseringsactiviteiten (k€ 286). Activiteiten waren gericht op versterken van didactische vaardigheden van student assistenten, ter ondersteuning van curriculumvernieuwing en life-long learning. Ook zijn training voor onder andere learning assistants van dit budget bekostigd. Naast realisatie van plannen in faculteiten heeft de centrale afdeling CES activiteiten voor versterking van docentprofessionalisering ontplooid. Een programma voor Learning Assistants is ontwikkeld en uitgevoerd, evenals korte cursussen en aanvullende senior onderwijskwalificaties (k€ 132). Vanuit HR zijn initiatieven op het gebied peer review en versterking van de teacher community met WSV-middelen bekostigd (k€ 15).

Bestede middelen Docentprofessionalisering 2019-2024

Vooruitblik 2025

UT heeft een deel van de middelen structureel ingezet op vaste kosten, zoals personeel. Er zijn e-learning specialisten en studentpsychologen aangesteld. Vanwege langer aanhoudende onduidelijkheid over de WSV-middelen per 1 januari 2025 en het feit dat eenheden hun planvorming al hadden afgerond, hebben faculteiten hun onderbesteding aangehouden met het idee deze in te zetten op lopende projecten. Hiermee verzekeren zij vaste kosten bij delen van projecten. Alle faculteiten hebben een bepaalde onderbesteding en hebben ervoor gekozen deze in te zetten op lopende projecten. In onderstaand overzicht zijn de nog niet bestede budgetten opgenomen in kolom ‘2025’.

De faculteit ET gebruikt de onderbesteding voor studiefaciliteiten (de CUBE) en vaste staf. De faculteit ITC gaat de k€ 30 onderbesteding uitgeven aan activiteiten voor versterken van talent ontwikkeling bij studenten. De onderbesteding bij EEMCS zal worden besteed worden aan lopende projecten die bijdragen aan versterking van de kwaliteit van faciliteiten en de community. De onderbestede middelen in de faculteit BMS zijn toegekend aan een project van k€ 63. Gegeven de onderbesteding van k€ 60 zal de faculteit zelf een klein deel bijdragen. Voor de faculteit TNW geldt dat de overgebleven middelen aan dezelfde projecten worden toegekend als voorgaand jaar. Voor de centrale diensten geldt dat er geen sprake is van een onderbesteding.

Geplande inzet onderbesteding

• *Bestede middelen

Reflectie medezeggenschap besteding en betrokkenheid WSV-budget

REFLECTIE UNIVERSITEITSRAAD – APRIL 2025

 2024 was het laatste jaar waarin de geoormerkte WSV budgetten zijn besteed. De Universiteit Twente heeft in 2019 gekozen voor een sterk decentrale inzet van deze middelen. De Universiteitsraad heeft dan ook de Faculteitsraden gevraagd om hun reflectie op de inzet van deze middelen in hun faculteit. Alle faculteiten geven aan dat de inzet heeft bijgedragen aan het bevorderen van het welzijn van studenten en er activiteiten zijn gestimuleerd die beklijven. De WSV middelen hebben vooral gestimuleerd om de kwaliteit van onderwijservaring te verhogen en nieuwe paden te vinden. Met de indaling van de WSV in het reguliere budget komt dan ook geen einde aan de inspanning, maar wordt deze in veel gevallen doorgezet. Daarmee hebben deze middelen hun effect gesorteerd en kan de Universiteit Twente terugkijken op een geslaagde inzet.

dr. ir. Herbert Wormeester
Voorzitter Universiteitsraad Universiteit Twente

Enschede, april 2025